Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu tổ chức trao Giải thưởng lần thứ 12, năm 2024 chuyên ngành sử cho tác phẩm “Đô thị Sài Gòn – Chợ Lớn trước năm 1945 qua tài liệu lưu trữ” do hai tác giả Võ Nguyên Phong và Cù Thị Dung đến từ Cục văn thư và lưu trữ Nhà nước – Trung tâm lưu trữ quốc gia II thực hiện, vào ngày 28/9.
Sách Đô thị Sài Gòn – Chợ Lớn trước năm 1945 qua tài liệu lưu trữ (do Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành) có 552 trang, được bố cục thành 2 phần với 4 chương. Trong khuôn khổ công trình nghiên cứu, hai tác giả Võ Nguyên Phong và Cù Thị Dung đã đưa nhiều tài liệu lần đầu tiên được giới thiệu đến công chúng về lịch sử vùng đất Sài Gòn – Gia Định từ khi Nguyễn Hữu Cảnh vào Nam kinh lý, thiết lập chủ quyền của Đàng Trong tại vùng đất phía nam (năm 1698) cho đến năm 1945; và các chương trình quy hoạch phát triển thành phố, cùng với các công trình kiến trúc tiêu biểu do người Pháp xây dựng tại đô thị Sài Gòn – Chợ Lớn từ cách nay hơn một thế kỷ.
Theo Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu, đây là một công trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc; cung cấp nhiều tài liệu có giá trị tham khảo cao, nhất là nguồn tài liệu lưu trữ, cho tất cả những ai quan tâm đến việc thu thập tri thức và thông tin đáng tin cậy về lịch sử vùng đất Sài Gòn – Chợ Lớn trước năm 1945, nhất là dưới thời Pháp thuộc.
Đối chiếu với các tiêu chí để xét trao Giải thưởng Trần Văn Giàu, tác phẩm Đô thị Sài Gòn – Chợ Lớn trước năm 1945 qua tài liệu lưu trữ tuy chưa có được dung lượng đồ sộ như các công trình được trao giải gần đây; đồng thời, không thể tránh khỏi một số hạn chế và thiếu sót; nhưng để khuyến khích nỗ lực nghiên cứu của các tác giả trẻ, mặt khác để góp phần giới thiệu và phát huy giá trị nguồn tài liệu lưu trữ phục vụ nghiên cứu, Ủy ban Giải thưởng quyết định trao Giải thưởng Trần Văn Giàu lần thứ 12 – năm 2024 cho tác phẩm Đô thị Sài Gòn – Chợ Lớn trước năm 1945 qua tài liệu lưu trữ.
Được biết, trong thời gian tới Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc giới thiệu, quảng bá Giải thưởng, trên cơ sở đó phát hiện và tạo điều kiện cho những đề tài đáp ứng được tiêu chí của Giải thưởng Trần Văn Giàu tham gia đăng ký xét giải; đặc biệt là các công trình nghiên cứu chuyên sâu về tư tưởng – tôn giáo – tín ngưỡng trên địa bàn Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ – mảng đề tài rất quan trọng và thú vị mà từ trước đến nay chưa tìm được công trình phù hợp để trao tặng Giải thưởng.
Giải thưởng Trần Văn Giàu ra đời năm 2002, từ tâm nguyện của giáo sư Trần Văn Giàu về việc thành lập một giải thưởng khoa học dành cho các công trình nghiên cứu về lịch sử và lịch sử tư tưởng ở khu vực Nam Bộ, cực Nam Trung Bộ và Thành phố Hồ Chí Minh. Các tác phẩm được trao Giải thưởng khoa học Trần Văn Giàu là những công trình nghiên cứu có chất lượng khoa học cao, có giá trị tham khảo tốt và có sức lan tỏa rộng rãi./.
